Odprawa przejściowa to finansowe wynagrodzenie, na które pracownicy mają prawo przy zwolnieniu. Celem tej odprawy jest wspieranie pracowników w trakcie przejścia do nowej pracy. Prawo do odprawy przejściowej jest prawem ustawowym, które istnieje od 1 lipca 2015 roku. Pracodawcy są zobowiązani do wypłacenia tej odprawy, gdy kończą stosunek pracy, chyba że obowiązują wyjątki.
Kiedy mam prawo do odprawy przejściowej?
Ma Pan prawo do odprawy przejściowej, jeśli pracuje Pan na podstawie umowy o pracę i pracodawca zakończy ten stosunek. Może to mieć miejsce w różnych sytuacjach, takich jak:
- Zakończenie umowy tymczasowej: Pracodawca nie przedłuża umowy.
- Zwolnienie za zgodą Urzędu Pracy: Pracodawca rozwiązuje umowę za zgodą Urzędu Pracy.
- Rozwiązanie przez sąd rejonowy: Pracodawca wnosi do sądu rejonowego o rozwiązanie umowy o pracę.
- Zwolnienie w okresie próbnym: Pracodawca kończy umowę w okresie próbnym.
Nawet jeśli sam Pan zrezygnuje z pracy z powodu poważnego niewłaściwego zachowania lub zaniedbania pracodawcy, takiego jak molestowanie seksualne lub dyskryminacja, może Pan mieć prawo do odprawy przejściowej.
Kiedy nie ma prawa do odprawy przejściowej?
Istnieją sytuacje, w których pracodawca nie musi wypłacać odprawy przejściowej, takie jak:
- Zwolnienie ze skutkiem natychmiastowym: Kiedy pracownik jest winny poważnego niewłaściwego zachowania, na przykład kradzieży.
- Zamknięcie firmy z powodu upadłości: Kiedy pracodawca jest niewypłacalny lub jest w trakcie restrukturyzacji długów.
- Jeżeli w układzie zbiorowym pracy zawarto równoważne rozwiązanie: W niektórych układach zbiorowych pracy zawarto alternatywne rozwiązanie, takie jak system oczekiwania na zwolnienie.
- Zakończenie na wiek emerytalny lub AOW: Pracownicy, którzy osiągnęli wiek emerytalny, nie mają prawa do odprawy przejściowej.
Jak oblicza się odprawę przejściową?
Wysokość odprawy przejściowej zależy od liczby lat służby i brutto wynagrodzenia miesięcznego. Podstawowa formuła jest następująca:
- 1/3 brutto wynagrodzenia miesięcznego za każdy pełny rok służby.
- Za każdy miesiąc, w którym nie pracowałeś w pełnym wymiarze, otrzymasz 1/36 brutto wynagrodzenia miesięcznego.
Co wchodzi w skład brutto wynagrodzenia miesięcznego?
Brutto wynagrodzenie miesięczne to kwota, która widnieje na wypłacie przed odliczeniem podatku. Do obliczenia odprawy przejściowej uwzględnia się następujące elementy:
- Brutto wynagrodzenie podstawowe.
- Wynagrodzenie za urlop (zazwyczaj 8% brutto wynagrodzenia rocznego).
- Stałe premie i dodatki, takie jak dodatek za pracę zmianową czy za nadgodziny.
Przykładowe obliczenie odprawy przejściowej
Załóżmy, że zarabiasz 3.000 euro brutto miesięcznie, wliczając w to wynagrodzenie za urlop, i pracujesz 3,5 roku. Twoja odprawa przejściowa będzie wynosić:
- Za pierwsze 3 pełne lata służby: 3 x 1/3 x 3.000 euro = 3.000 euro.
- Za pozostałe 6 miesięcy: 6 x 1/36 x 3.000 euro = 500 euro.
- Całkowita odprawa przejściowa: 3.000 euro + 500 euro = 3.500 euro.
Odprawa przejściowa w przypadku częściowego zwolnienia
Czasami pracownik jest zwalniany i od razu dostaje propozycję nowej umowy o pracę z mniejszą ilością godzin. Może tak się zdarzyć, gdy jest mniej pracy lub gdy pracownik staje się częściowo niezdolny do pracy. W takim przypadku pracownik może mieć prawo do częściowej odprawy przejściowej. Warunkiem jest, aby liczba godzin pracy zmniejszyła się o co najmniej 20%.
Obliczenie odprawy jest wtedy dokonywane na podstawie zmniejszenia godzin pracy.
Co robić, gdy pracodawca nie płaci?
Jeśli pracodawca nie wypłaci odprawy przejściowej w ustawowym terminie jednego miesiąca po zakończeniu stosunku pracy, można podjąć następujące kroki:
- Wysłać pisemne wezwanie do zapłaty, z prośbą o wypłatę odprawy przejściowej w ciągu 7 dni.
- Zwrócić się do sądu rejonowego: Jeśli pracodawca na to nie reaguje, można w ciągu 3 miesięcy od zakończenia stosunku pracy zwrócić się do sądu rejonowego.
Możliwość płatności ratalnej
W niektórych przypadkach pracodawca może złożyć wniosek o wypłatę odprawy przejściowej w ratach. Jest to możliwe, jeśli natychmiastowa wypłata zagraża ciągłości działania firmy. Pracodawca musi jednak wypłacić całą odprawę w ciągu sześciu miesięcy po zakończeniu stosunku pracy.
Wynagrodzenia oprócz odprawy przejściowej
Oprócz odprawy przejściowej mogą istnieć inne wynagrodzenia, do których Pan może mieć prawo, takie jak:
- Odprawa zawiadamiająca: Gdy pracodawca zbyt późno informuje o przedłużeniu umowy tymczasowej.
- Rozsądna odprawa: Kiedy pracodawca zachował się w sposób poważnie niewłaściwy.
- Ustalona rekompensata: Gdy pracodawca lub pracownik nie przestrzegą okresu wypowiedzenia.
Podsumowanie
Odprawa przejściowa jest istotnym prawem pracowników przy zwolnieniu i może przyczynić się do łagodniejszego przejścia do innej pracy. Ważne jest, aby być dobrze poinformowanym o swoich prawach i obowiązkach związanych z odprawą przejściową. W razie wątpliwości lub pytań można zawsze skontaktować się ze specjalistą w dziedzinie prawa pracy z kancelarii Arslan & Arslan.
Zgłoś się do kancelarii Arslan & Arslan
Ma Pan pytania dotyczące odprawy przejściowej lub pracodawca nie wypłaca jej na czas? Prawnicy z kancelarii Arslan & Arslan są gotowi udzielić Ci wsparcia prawego. Skontaktuj się z nami, aby umówić się na bezpłatną konsultację.
